“Desetka” kao motiv i opomena, derbi dva (ne)ravnopravna Briža

Priča o gradskom derbiju Briža između Kluba Briža i Serkla Briža nije priča o ravnopravnim rivalima, verovatno niti u jednom trenutku.

Klub Briž ima daleko trofejniju istoriju jer je drugi najtrofejniji tim u zemlji posle Anderlehta. Jedino je period pre Drugog svetskog rata bio onaj kojem su “zeleno-crni” zapravo bili fudbalska sila sa tri osvojene titule, dok je Klub imao samo jednu. Priča o dva kluba seže čak do kraja 19. veka, hroničari nisu sigurni da li je prvi derbi odigran 1899. ili 1900. godine, a interesantno je da rezultat istorijskog derbija Briža nije ostao poznat. Prva dva duela sa poznatim ishodom bili su remiji, da bi narednih pet dobio Serkl. Brojke nakon toga prilično su surove - Klub je zabeležio 104 pobede, Serkl 31, dok je u 38 navrata bilo nerešeno. Klubovi dele stadion Jan Brejdel i to je otprilike sve što imaju zajedničko…

Prvi je osnovan Klub Briž i to još 1890. godine kao treći klub u Belgiji, ali je pod ovim imenom zaveden godinu dana kasnije. Klub su zajedničkim snagama učenici katoličke i neutralne škole u Brižu pod motom “u zdravom telu, zdrav duh” želevši da podstaknu sugrađane da se zbog sopstvenog zdravlja priključe klubu. Briž je bio deo prvog nacionalnog šampionata 1895, a veliki uspon počinje u periodu nakon drugog svetskog rata, naročito 70-ih godina 20. veka. Ekipu je preuzeo legendarni Ernst Hapel koji je vezao tri uzastopne titule prvaka Belgije i stigao do finala Kupa šampiona 1976. gde je Belgijance porazio Liverpul. “Redsi” su bili kobni po Briž i dve godine kasnije u finalu Kupa UEFA zahvaljujući golu Kenija Dalgliša. Nakon tog poraza, Hapel je napustio Briž i preuzeo reprezentaciju Holandije na Svetskom prvenstvu iste godine. “Plavo-crni” su često osvajali šampionat Belgije sa izuzetkom decenijskog posta između 2005. i 2016. godine nakon čega je klub osvojio čak pet šampionata uz redovno učešće u Ligi šampiona.

Brižov mlađi i daleko manje uspešniji gradski “brat” Serkl osnovan je 1899. godine i u prvim je godinama predstravljao veoma značajan faktor u belgijskom fudbalu. Serkl su osnovali bivši studenti katoličkog instituta Sveti Fransis Ksavijer i 12. je po starini u zemlji. Posle tri osvojena šampionata, klub je bio u osetnom padu koji nije zaustavio ni Drugi svetski rat. Period klupskog blagostanja počinje 70-ih godina, u narednoj deceniji su dva puta igrali i Kup pobednika kupova, ali bez većih uspeha jer dalje od prvog kola nisu mogli. Gotovo po pravilo, Serkl u samom Brižu ima približan, ako ne i veći broj navijača od Kluba koji ima pristalice u čitavoj Belgiji. “Zeleno-crni” predstavljaju pravi epitom prosečnog stanovnika Briža u senci prestonice Brisela, a sami navijači često u šali tvrde da je potrebno biti pravi mazohista navijati za Serkl i da se tu ogleda vernost čoveka.

Navijači Serkla posebno ističu čuvenu utakmicu iz 27. januara 1991. godine kada je Klub Briž kao domaćin osramotio gradskog rivala sa neverovatnih 10:0. Zablistao je tada Frank Farina sa četiri gola, a među strelce su se upisali i Stelens, Krev, kosi, Kulemans, Boj i Kristijaens. Bio je to rezultat koji je obišao svet, a interesantno je da “plavo-crni” te sezone nisu ni bili prvaci Belgije jer su šampionat okončali na četvrtoj poziciji.

Upravo je derbi Briža na programu 14. kola belgijske Župiler lige u nedelju od 13.30 kada će Klub biti nominalni domaćin na Jan Brejdel stadionu. Serkl ove sezone igra iznenađujuće dobro i nalazi se na četvrtoj poziciji na tabeli sa 21 bodom, dok je Klub Briž sedmi sa dva boda manje. ”Zeleno crni” su poslednji put kao gosti izbegli poraz 2012. godine kada je legendarni Eidur Gudjonsen postigao jedini pogodak na ovom meču.

Ima li Serkl takvog junaka i za nedelju?